Kışın insanlar bol ve kalın giysilerle, vücut ısısının dışarıya atılmasını önlerler. Normal bir insan, 2,5 m2 bir deri alanına sahiptir. Hareket halinde kışın 100 kcal/h dışarıya enerji atar. Bol giysilerde vücutla dış hava arasında husule gelen hava boşluğu çok iyi bir izolasyon tabakası teşkil eder.
Ülkemizde hemen hemen bütün kazan daireleri bodrum katlarının en kötü bölümlerinde tesis edilmiştir. Bu hacimlerde kazanlar yanma için gerekli taze havayı alamaz. Yanma eksik olur, verim düşer, yanmamış gazlar çoğalır. Aynı şekilde bu gazlar dar, küçük ve kirli bacalarda boğulur. Şehir hava kirliliğine esas teşkil eden olaylardan biri budur.
Evlerimizde; kazanları düşük sıcaklıkta gece-gündüz yakmak, gündüzleri yakıp, gece söndürmekten daha ekonomiktir. Kış günleri; sıcak suyu haftanın yedi günü 42°C’da devamlı vermek haftada 3 gün vermekten daha ucuza mal olabilir.
Antre,koridor,merdiven holü, bodrum ve kullanılmayan kiler ve odalardaki radyatörleri söküp attığımız takdirde konforumuzdan hiçbir şey kaybetmeyiz.
Her radyatöre termostatik vana monte edilmeli ve uygun sıcaklıkta ayarlanmalıdır.
Kışın soğuk günlerde evin iç sıcaklığı en çok 20°C konfor sıcaklığına ayarlanmalıdır.
Giyiminize dikkat ediniz. Özellikle yaşlı ve çocukların giysilerini uygun seçiniz.
Odalarda; masa, sandalye ve yataklarınızı dış duvarlardan uzak tutunuz.
Güney cephesi pencerelerden gündüzleri güneş girmesini sağlayınız. Geceleri bu pencereleri pancur, perde ve rüzgarlık ile kapatınız.
Geceleri uyurken kalın örtünerek oda sıcaklığını 15°C ila 18°C’ye düşürünüz.
Güneş alan camlarınızı her gün temizleyiniz. Güneşin pasif ısıtmasını sağlayınız. Bu cam önlerinde yeşil bitki üretiniz.
Gece, gündüz ısınan evleri %50-%55 rutubetlendiriniz. 18°C ısınan bir odanın rutubetlendirilmesi halinde hissedeceğiniz efektif konfor sıcaklığı 20°C üstünde olacaktır. Çünkü, nemli hava sıcaklığı daha iyi tuttuğundan, buharlaşma azalacak vücudunuz daha az ısı kaybedecektir.
Çok soğuk günlerde özellikle yaşlı ve çocukları bal, şeker ve vitaminle takviye ediniz. İnsanlar bu takviye ile bulundukları sıcaklıktan 2°C fazla konfor hissedebilirler.
Radyatörlerin üstlerini ve önlerini kapatmayınız.
Radyatör arkalarını tecrid ediniz.
Sıcak su olmayan günler banyo radyatörünü kısınız.
Perdelerinizin radyatör önünü kapatmamasına dikkat ediniz.
Kullanmadığınız oda, kiler antre ve merdiven radyatörlerini kapatınız.
1. Kazan dairesi açısından :
Bodrum katı yapılması mümkün olmayan yerlerde ideal çözümü getirir
Kıymetli bodrum katlarını kazanmak mümkün olur.
Doğal gaz için gerekli pahalı havalandırma ve emniyet önlemlerinden ekonomi sağlanır. Herhangi bir gaz sızıntısı riski ve bunun yarattığı patlama tehlikesi çatı katında bulunmayacaktır. Olası bir gaz sızıntısı, gaz havadan hafif olduğundan yükselerek çatıdaki havalandırma bacasından dışarı kaçacağı için binada tehlike yaratmayacaktır. Ayrıca herhangi bir patlama halinde, çatının kolayca yırtılarak basıncı yok etmesi sonucu, binada oturma mahallerinde herhangi bir hasar yaratmayacaktır.
Doğal gaz halinde depolama gerekmediğinden, kazan dairesinde fazla yere gerek yoktur.
Yakıt depolama için depo yatırımına ihtiyaç yoktur. Sadece bir boru ile doğal gazın çatıya taşınması gerekir. Doğal gaz havadan hafif olduğundan, bir basınç kullanımına bile gerek kalmaksızın kendiliğinden yükselir.
2. Baca Açısından :
3. Kazan açısından :
4. Boru tesisatı açısından :
Duvara monte edilen şofben tipindeki kombi cihazları hem ısıtma sıcak suyunu, hem de sıcak suyunu birlikte üretir. Cihazlar atmosferik brülörlü olup; ısıtma ve ısı değiştirici yüzeyleri paslanmaz çelik, bakır ve bronz malzemelerden yapılabilmektedir. Şekil olarak şofbenlere benzer ve duvara asılarak monte edilirler.
Avantajları:
a- Alternatiflerine göre ucuzdur.
b- Hem ısıtma, hem de kullanma sıcak suyu temini aynı zamanda mümkündür.
c- Duvara monte edildiği için az yer kaplar.
d- Sirkülasyon pompası ve kapalı genleşme tankı üzerindedir.
Dezavantajları:
a- Ömürlerinin 3-5 yıl gibi kısa olması (Özellikle Türkiye’de kullanma suyunun çamurlu ve birçok ilde kireçli olması ciddi sorunlar yaratmaktadır. Şofbenlerin ekonomik ömürlerinin 8-10 yıl olduğu ve günde ortalama yarım saat kullanıldıkları düşünülürse, ısıtma mevsiminde günde ortalama 20 saat çalışan kombi cihazların ömürlerinin cihaz kalitesine ve kullanıma bağlı olarak 5 yıl olması doğaldır),
b- Servis ve yedek parça giderlerinin fazla olması (Her ısıtma mevsimi sonunda bazı parça değişikliklerine ihtiyaç göstermesi),
c-Kapasitelerinin sınırlı olması (Genellikle 20.000 – 25.000 kcal/h),
d- Verimlerinin daha düşük olması, e- Otomatik kontrol sistemlerinin sınırlı olmasıdır. Sonuç olarak duvar tipi şofben prensibi ile çalışan komple çalışan cihazlar, iki en fazla üç katlı yapılarda, kazan monte edilecek yeri olmayan 80 – 100 m2 daireler için dezavantajlarına rağmen pratik olmaktadır. Baca sorunu olan yapılarda kombi cihaz kullanmaktan kaçınılmalıdır. Hermetik kombi ise daha fazla problem yaratan cihaz tipidir.
Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeleri doğalgaz yakıcı cihazlarınızdan, sayaçlarınızdan ve tesisatınızdan uzak tutunuz.
Elektrik tesisat ve cihazları ile telefon ve kızgın su borularının doğalgaz tesisat ve cihazlarına olan mesafesi en az 30 cm olmalıdır. Bu nedenle elektrikli alet ve kabloları asla doğalgaz tesisatına asmayınız ve sarmayınız.
Doğalgaz tesisat borularının aktif inşaat malzemeleri ile temasına engel olunuz. Tesisatınızı korozyona karşı koruyunuz.
Binanızın ana kapama vanasının yerini öğrenerek ani bir müdahale durumunda yapacaklarınızı tasarlayınız.
Doğalgaz tesisatını kendi amacı dışında ( elektrik, topraklama hattı vb.) kullanmak kesinlikle tehlikeli ve yasaktır.
Doğalgaz tesisatı borularını taşıyıcı yapı elemanı olarak kesinlikle kullanmayınız.
Doğalgaz tesisatı borularını dolap veya asma tavan içinde bırakmayınız.
İGDAŞ tarafından mühürlenmiş vanalar , sayaçlar ve regülatörler yalnızca İGDAŞ yetkilileri tarafından açılabilir.
Doğalgaz tesisatınızda veya cihazınızda yapmak istediğiniz tadilatları yeterlilik almış firmalara yaptırmanız zorunludur. Ehliyetsiz ve yeterliliği olmayan firmalara kesinlikle tadilat yaptırmayınız.
Doğalgaz cihazlarınızın bakımlarını yetkili servislerine yaptırınız.
Gaz veya ısı üreten cihazlarınızın yanına veya aynı odaya benzin solventler, cila sprey boyalar, spreyli böcek ilaçları ve benzer basınçlı kutular gibi patlayıcı ürünler koymayınız. Bu tip uçucu ve patlayıcı ürünleri gaz cihazlarının yanından uzak tutmakla birlikte çocukların ulaşamayacağı kapalı bir yerde muhafaza ediniz.
Çocuklara gazın nasıl koktuğunu ve bu kokuyu duyduğunda yapması gerekenleri öğretiniz.
Çocuklara ateşle oynamamalarını, doğalgaz cihazlarını kurcalamamalarını ve bunlara tutuşabilir maddelerle yaklaşmamalarını öğütleyiniz.
İhbar verilirken dikkat edilecek hususlar şunlardır:
DOĞAL GAZIN ÖZELLİKLERİ : Doğal gaz esas olarak metan (CH4) ve daha az oranda etan (C4H10) ve propan (C3H8) gibi hidrokarbonlardan meydana gelir. Ayrıca bileşiminde azot (N2), karbondioksit (CO2), hidrojensülfür (H2S) ile helyum (He) gazları da bulunabilir. Ancak H2S zararlı bir bileşen olduğundan, doğal gaz üretim noktasında bu bileşenden temizlenerek boru hattına pompalanır. Doğal gaz renksiz ve kokusuz bir gazdır. Doğal gazın evsel kullanım ve merkezi ısıtma olmak üzere konutlarda iki farklı kullanım alanı vardır. Bu farklı alanlardaki alternatif yakıtlar da farklıdır. Evsel kullanımda alternatifler hava gazı, LPG; ısıtmada ise kömür ve fuel oildir.
Doğal gazın en önemli özelliklerinden birisi zehirsiz olmasıdır. Doğal gazın solunması halinde zehirleyici ve öldürücü etkisi yoktur. Ancak ortamda çok fazla birikmişse teneffüs edilecek oksijen azaldığından dolayı boğulma tehlikesi vardır. Bu yüzden şehre dağıtmadan önce gaza İGDAŞ tarafından koku verilmektedir. Böylece ortamda gazın varlığını hissetmek mümkün olmaktadır.
Doğal gazın en önemli tehlikesi diğer gaz yakıtlarda da olduğu gibi belirli oranlarda hava ile karışması halinde patlayıcı olmasıdır. Bu nedenle gaz sızıntılarının olmaması, olacak kaçakların hemen belirlenmesi ve gaz sızabilecek yerlerin iyi havalandırılmış olması emniyet açısından çok önemlidir. Doğal gaz havadan hafiftir: Doğal gazın diğer önemli bir özelliği havadan hafif olmasıdır. Dolayısı ile hava içinde yükselme eğilimindedir. Gaz kaçakları hava ile karışmadan önce yükseklerde toplanır. Bu yüzden havalandırma bacalarından kolaylıkla dışarı atılabilirler.
Doğal gaz kuru bir gazdır: Bu özelliği dolayısıyla dişli bağlantılarda kurumayan sızdırmazlık malzemeleri kullanılmalıdır. Doğal gazın ısıl değeri: Doğal gazın ısıl değeri hava gazına göre daha fazla, tüp gaza göre daha düşüktür. Bu sebeple hava gazından doğal gaza dönüşen ocaklarda yemekler daha çabuk pişebilecektir.
Doğal gaz çevreyi kirletmeyen yakıttır: Çevreyi kirleten üç ana faktör doğal gaz dumanı içerisinde bulunmamaktadır. Bunlardan birincisi kükürt oksitlerdir. Bu madde duman gazındaki ve havadaki nemle, sülfrik aside dönüşür. Böylece hem kazan borularını, hem de asit yağmurları ile çevreyi aşındırır ve tahrip eder. Ayrıca solunması halinde insanlar için zehirleyici etkisi vardır. İkincisi is ve uçan kül parçacıklarıdır. Özellikle kömür yakılması halinde çevreye yayılan bu katı parçacıklar temizlik ve insan sağlığı açısından son derece zararlıdır. Ayrıca kazan yüzeylerini kaplayarak verimi ve ısıl kapasiteyi düşürürler. Üçüncü faktör ise yanmamış gazlardır. Bunlar içinde özellikle karbonmonoksit belirli dozlara ulaştığında öldürücü etkisi olan son derece zararlı bir maddedir. Her üç zararlı da doğal gaz yanma ürünlerinde bulunmamaktadır. Yanma ürünleri içinde bulunan ve çevreye zarar veren bir başka bileşen de Azotoksitlerdir Nox. Azotoksitler fiziksel rahatsızlıklara, gözlerde yanmaya ve yüksek dozda bulunduğunda boğulma hissine neden olur. Yanma ürünleri içinde NOx oluşumunun ana nedenlerinden biri yanma sıcaklığının yüksek olmasıdır. Doğal gaz ocak sıcaklıkları yüksek olup, NOx emisyonu da, eğer önlem alınmazsa, diğer yakıtlara göre daha az olmakla birlikte yine de önemli mertebededir. Bu yüzden örneğin Buderus atmosferik yakıcılı doğal gaz kazanlarında NOx emisyonunu düşürmek için yanma odasına alev soğutma çubukları yerleştirilmiştir.
Doğal gazın temiz bir yakıt olması kazan bakım ve işletmesi açısından önemli bir avantaj sağlar Fuel oil veya kömür yakılması halinde kalorifer kazanı ısıtma yüzeyleri üzerinde biriken kül ve kurum tabakası hem yüzeyleri aşındırır hem de ısı geçişini engelleyerek kazan verimini düşürür. Bu yüzden kazan boruları haftada en az bir kere temizlenmek zorundadır. Halbuki doğal gaz kullanımında böyle bir sorun yoktur.
Doğal gazın yakılması için ön hazırlama ve depolama gerekmez: Doğal gaz kullanılması halinde yakıt hazırlama ve kül atma işlemlerine gerek kalmaz. Hem fuel oil, hem de kömür depolanmak zorundadır. Bu nedenle kazan dairelerinde yakıt tankı veya kömürlük hacimleri oluşturulmaktadır. Halbuki doğal gazda buna gerek yoktur. Yakıt doğrudan şebekeden kazana boru ile bağlanmaktadır. Özellikle yakıt depolama zorunluluğu dolayısı ile katı ve sıvı yakıtlarda kazan dairesi bodruma yapıldığı halde, doğal gaz için kazan daireleri çatı katında oluşturulabilir. Böylece değerli inşaat alanlarından önemli ölçüde tasarruf yapılabilir. Yakılmadan önce fuel oil ısıtılmak, filtrelenmek ve basınçlandırılmak zorundadır. Kömür ise kırılmak, taşınmak ve kurutulmak gibi işlemlere gerek gösterir. Ayrıca mekanik olarak ocağa beslenmesi istendiğinde pahalı sistemler gerekir. Halbuki doğal gazda böyle bir ön hazırlamaya gerek yoktur. Otomatik kontrola uygundur: Doğal gaz yakıcıları tamamen otomatik kontrolla, insana gerek duymadan ve emniyetli bir şekilde çalışırlar. Devreye çabuk girip, devreden çabuk çıkabilirler.
Doğal gaz kazanları yüksek verimlidir: Doğal gazlı kazanlarda ısıl verim de yüksektir. Bir kazanın ısıl veriminin yüksek olması, kazanı terk eden duman gazlarının sıcaklığının düşük olmasına bağlıdır. Fuel oil veya kömür yakılması halinde, daha önce sözü edilen, kükürt oksitlere bağlı asit korozyonu nedeniyle duman sıcaklıkları fazla düşürülmez. Halbuki doğal gazda böyle bir sorun olmadığından daha verimli kazanlar yapmak mümkündür.
Doğal gaz ekonomiktir: Bütün bu temizlik, depolama, yakıt hazırlama ve kül atma maliyetleri gözönüne alınırsa, doğal gaz yakılmasının gerek yatırım, gerekse işletme maliyetlerinde önemli kazançlar sağladığı söylenebilir. Yapılan bir çalışmaya göre doğal gaz yakılması halinde sadece işletme giderlerinde fuel oile oranla yıllık tüketiminin %1′i mertebesinde bir tasarruf sağlanmaktadır. Kömür olması halinde bu kazanç çok daha yüksek olacaktır. Kazan verimlerindeki artışlar da dikkate alındığında doğal gazın diğer yakıtlara göre en az %10 mertebesinde ilave işletme ekonomisi sağladığı söylenebilir.
Kapı ve pencereyi açıp, ortamı havalandırınız.
Ana vanayı kapatınız.
Çakmak – kibrit yakmayınız.
Elektrik ekipmanlarını açmayınız, kapamayınız veya fişten çekmeyiniz.
Kapı zilini kullanmayınız ve kullandırmayınız.
Kıvılcım çıkarabileceği için telefonunuzu kullanmayınız.
Gaz kokusu olan mekanı herkesin boşaltmasını sağlayınız.
Komşunuzdan veya en yakın bir yerden İGDAŞ 187 Doğalgaz Acil Hattını arayınız.
187′ye ulaşamazsanız itfaiyeyi arayınız.
Koku bodrumdan geliyorsa bodruma girmeyiniz.
Arızayı kendiniz gidermeye çalışmayınız.
Eğer gaz cihazınızın yakınında hafif bir gaz kokusu hissederseniz pilot ateşiniz arızalı demektir. Cihazınızı onarım için servisine gösteriniz.
Doğal gaz zehirsiz, renksiz ve kokusuz bir gazdır.
Farkedilebilmesi için sonradan doğal gaz dağıtım şirketlerince içine karakteristik bir koku katılır.
Doğal gazlı cihazlarla zehirlenme olayları , baca tıkanması ve uygun olmayan cihaz kullanımı sonucu yanma ürünü duman gazlarının odaya dolmasıyla meydana gelmektedir.
Bu nedenle kullanılan cihazlar ve bunların baca tesisatları çok önemlidir.
Doğal gaz %5-15 oranında hava ile karıştığında yanıcı ve patlayıcı özellik kazanır. Bu nedenle doğal gaz sızıntılarına müsade etmemek, olası sızıntılara karşı doğal gaz tesisatı ve kullanım cihazlarının havalandırılması, kaçak belirlendiğinde bir kıvılcım veya ateşle temastan kesinlikle kaçınılması gerekli önlemlerdir.
Doğal gaz havadan hafiftir. Bu nedenle tavan seviyelerinde veya yükseklerde toplanma eğilimindedir.
Doğal gazın yükselme eğilimi havalandırma ve sızıntıların tahliyesi bakımından avantaj sağlar.
Doğal gaza dönüşümde en önemli konu ısıtma sisteminin dönüşümüdür. Burada en önemli karar seçilecek sistem ve kazan tipidir. Apartmanlarda eğer mevcut bir merkezi ısıtma sistemi varsa kuşkusuz en ekonomik çözüm merkezi ısıtma sıcak su kazanını dönüşümle veya değiştirerek doğal gazlı kazan haline getirmektir. Bu durumda istenirse, pişirme ve kullanma sıcak suyu üretimi amacı ile yeni bina içi gaz tesisatı yapılabilir. En ekonomik çözüm budur çünkü daire içi ısıtma tesisatına hiç dokunulmamaktadır. Doğal gaza geçerken mevcut merkezi ısıtma sistemini iptal ederek daire bazında münferit ısıtmaya geçilmesi halinde ısıtma tesisatının tadili gerekir. Bu hem daire içinde kırıp dökmeye neden olacaktır ve hem de toplam maliyet diğerinin dört katı mertebesinde rakamlara ulaşabilecektir. Doğal olarak maliyetler kullanılacak cihazlara çok bağlı olmakla birlikte, münferit ısıtmaya dönüşümün maliyetinin merkezi ısıtmaya göre çok fazla olacağı kesindir. İşletme maliyetlerinin münferit ısıtmada daha az olacağı da doğru bir tez değildir.
Eğer konfordan fedakarlık edilmiyor ve belirli odalar belirli zamanlarda devre dışı bırakılmıyorsa, kaliteli ve otomatik kontrollü bir merkezi sistemde tavsiye edilen düzeylerde ısıtma yapıldığında, münferit ısıtmaya göre daha fazla yakıt tüketilmesi söz konusu değildir. Unutulmamalıdır ki iç sıcaklıkların 1°C daha yükseltilmesi yıllık yakıt tüketiminde İstanbul ikliminde %10 mertebesinde daha fazla yakıt tüketimine neden olmaktadır. Bu nedenle doğal gaza dönüşen merkezi sistemlerde ideal olarak iç ortam sıcaklıklarının 20 °C değerinde sabit tutulması konfor ve yakıt ekonomisi açısından en iyi çözümdür.
Ortak yaşama uyum gösterememe ve paylaşım problemleri gibi sosyal problemler dışında rasyonel karar, apartmanlarda merkezi ısıtma sistemini muhafaza etmektir. Eğer yeni yapılan bir Apartman söz konusu ise, buralarda ısıtma sistemini baştan münferit ısıtmaya veya merkezi ısıtmaya göre projelendirmek mümkündür. Bu durumda her iki sistem kuruluş maliyetleri arasındaki fark yukarıdaki kadar fazla olmayacaktır. Ancak yine de ekonomi, işletme kolaylığı, konfor, tehlike riski ve yangın riski gibi faktörler açısından merkezi sistem avantajlara sahiptir. Kombi cihazlarının tek tek dairelere sokulması tehlike ve yangın riskini artıracaktır.
Özellikle yüksek bloklar söz konusu olduğunda en akılcı çözüm, ısıtmanın ve kullanma sıcak suyunun merkezi olarak kazan dairesinde temin edilmesi, yemek pişirme için de elektrikli ocak ve fırın kullanılmasıdır. Böylece gazı tamamen daire içlerinden çıkarmak ve riskleri minimuma indirmek mümkün olacaktır. Apartmanlarda doğal gaza geçerken mevcut kömür veya fuel oil yakan kazanların dönüşümü bu kazanların 12 yıllık yeni kazan olmalarının dışında düşünülmemelidir. Yeni doğal gaz kazanları pek çok modern özelliklere sahiptir. Yüksek verimli, güvenli, tam otomatik kontrollü, uzun ömürlü, sessiz, özel kazanlardır. Bu kazanların kullanılması halinde, eski kazanların dönüştürülmesi ile elde edilecek yatırım maliyeti avantajı kısa zamanda amorti edilecek ve kara geçilecektir. Avrupa ülkelerinde değil eski kazanların dönüşümü, klasik tip yeni doğal gaz kazanlarının bile kullanımı yasaktır. Artık günümüzde modern teknoloji ürünü yüksek verimli, düşük sıcaklık kazanlarının ve yoğuşmalı tip kazanların kullanımına izin verilmektedir.
Apartmanlarda kullanılacak merkezi doğal gaz kazanları öncelikle atmosferik brülörlü kazanlar olmalıdır. Bu kazanlar Buderus’ta 700 kW güce kadar bulunmaktadırlar. Bu kazanların brülörleri kendi içindedir. Ayrıca bir brülör takılmasına gerek yoktur. Brülörde bir hava üfleme vantilatörüne ihtiyaç yoktur. Hiçbir mekanik hareketli parça içermeyen bu kazanlar sessiz olmaları , servis ihtiyacı göstermemeleri ve ucuz olmaları (belli kapasitelere kadar) ile öne çıkmaktadırlar. Apartmanlarda ses çok önemli bir faktördür. Bu faktörün değerlendirmelerde ağırlıkla ele alınmasında yarar vardır.
Daha büyük kapasitelerde birden fazla sayıda atmosferik brülörlü kazan kullanılması veya üflemeli brülörlü kazanlara geçilmesi gerekir. Üflemeli brülörlü kazan kullanıldığında brülörün kazana uyum göstermesi çok önemli bir konudur. 100 kW güce kadar tek kademeli daha büyük güçlerde 1000 kW güce kadar çift kademeli ve daha sonra oransal (kademesiz kontrollü) brülörler kullanılmalıdır. Kazan kapasite seçimi için, tesisatı mevcut binalarda ısınma problemi yoksa, mevcut radyatörler sayılarak belirlenen toplam kapasiteye %5-10 emniyet payı ilave edilir. Villa tipi bağımsız konutlar için döşeme tipi kat kaloriferleri en uygun çözümlerdir. Buderus’ta villa kalorifer kazanları bulunmaktadır. Bu tip kazanlar atmosferik brülörlü ve üflemeli brülörlü olabilir. Atmosferik brülörlü tipleri tercih edilmelidir. Bu tip uygulamalar için yeni geliştirilen duvar tipi yoğuşmalı kazanlar ise çok yüksek verimleri ve çok az yer kaplamaları ile teknik açıdan rakipsizdirler. Özellikle döşemeden ısıtma uygulamalarında alt ısıl değere göre verim % 109′lara ulaşmaktadır. Aynı zamanda kullanma sıcak suyu da elde edilen bu kazanlarda birden fazla kazan kullanmak suretiyle 45.000 kcal/h kapasitelere kadar çıkılabilmektedir.
Boyler deposu tipe bağlı olarak cihazın içinde entegre olabildiği gibi ayrı da olabilmektedir. Yeni geliştirilen ön karışımlı brülör kullanılan Buderus’un bu tip kazanlarında emisyon değerleri ulaşılabilen en düşük değerlere sahiptir. Ayarlanan iç sıcaklıktan kumanda alarak modülasyonlu bir biçimde (yüke göre kapasiteyi kademesiz bir biçimde sürekli ayarlayarak) tam otomatik olarak çalışmaktadır. Yoğuşmalı kazanların ilk satın alma fiyatları diğerlerine göre yüksek olmakla birlikte, yüksek verimi ile kendini amorti etmektedir. Daha büyük güçlerde döşeme tipi yoğuşmalı kazanlar da mevcuttur. Bağımsız (münferit) ısıtma amacı ile doğal gazlı kat kaloriferi olarak, duvar tipi kombi cihazları kullanılmaktadır. Daha önce yapılmış kalorifer sistemi olmayan ve soba ile ısıtılan evlerde doğal gaza geçişte imkanlardan biri kat kaloriferi yapmak ve kazan olarak kombi cihazları kullanmaktır. Kombi cihazları hem ısıtma ihtiyacını ve hem de kullanma sıcak suyu ihtiyacını birlikte karşılamaktadır. Kombi cihazlarının bacalı ve hermetik olmak üzere iki tipi bulunmaktadır. Eğer baca imkanı varsa bacalı tipler tercih edilmelidir. Bacalı kombiler hem ucuzdur, hem de daha güvenlidirler. Buna karşılık baca olmayan yerlerde mecburen hermetik cihazlar kullanılır. Bunlar yakma havasını bir fanla dışarıdan alır ve yanma ürünlerini yine aynı fan yardımı ile dışarı atarlar cihaz dış hava bağlantısı için iç içe iki borudan oluşan bir baca kullanılır ve bu cihazlar mümkünse dış duvara yerleştirilirler. Kombi cihazlar havalandırılan odalara yerleştirilmelidir. Bu amaçla mutfak en uygun yerdir.
Bu cihazları banyo ve yatak odalarına yerleştirmek yasaktır. Kombilerin mutlaka baca gazı akış emniyeti olmalıdır. Duman gazlarının çıkışı herhangi bir nedenle engellendiğinde cihaza gaz beslemesi otomatik olarak kesilmeli ve yeniden ancak elle açılabilmelidir. Ayrıca düşük gaz basıncı emniyeti ve modülasyonlu brülör aranan özelliklerdir. Kombi cihazları 25.000 kcal/h kapasiteye kadar kullanılabilmektedirler.
Doğal gazın getirdiği imkanlardan yararlanmak için mutlaka tam otomatik kontrol sistemi kullanılmalıdır. Buderus’ta bu amaçla Logamatik panel geliştirilmiştir. Farklı tipte kazanlar için farklı Logamatik paneller geliştirilmiştir. Bu paneller sayesinde dış hava sıcaklığındaki değişimlere paralel olarak kazanın sisteme beslediği su sıcaklığı otomatik olarak ayarlanmakta, kazan programlanan saatlerde çalışmaya başlayıp, durmaktadır. Hatta yine dış sıcaklığa bağlı olarak hangi saatte çalışmaya başlayıp, duracağına sizin belirttiğiniz saatte istediğiniz sıcaklığı temin etmek üzere kendi karar verebilmektedir. Ayrıca yaz-kış ayarları , dona karşı önlem, boyler kumandası v.s. olanaklar sağlamaktadır.
Hemen söndürülmesi gereken diğer birçok yangın çeşidinden farklı olarak; gaz yangınlarının söndürülmesinde uygulanacak genel kural önce gaz akışını kesmek, sonra söndürmektir. Bu nedenle, gaz yangınını derhal söndürmeye kalkışmamalı, gaz akışı kesilene kadar yanmasına izin verilmelidir. Bu arada, gaz kesilerek yangın söndürülünceye kadar, yakındaki yanabilir maddelerin, yanan gazdan yayılan ısıyı absorbe ederek tutuşmasını önlemek için mümkünse uzaklaştırılması veya çevresi su ile soğutularak korunması gerekmektedir. Eğer akan gazı kesecek vanayı kapamak için, yangının söndürülmesi mutlaka gerekiyorsa, çok kısa bir sürede gaz alevleri söndürülerek vana kapatılmalıdır.
Gaz alevleri karbondioksitli ya da diğer tip söndürücülerle söndürüldüğünde, yanmamış gaz akmaya devam ederse, çok büyük bir olasılıkla, havayla patlayıcı bir karışım yaparak herhangi bir tutuşma kaynağına eriştiğinde patlamaya neden olur. Bu patlama ise gazın yanmasından dolayı oluşabilecek zarardan çok daha fazla bir zarar meydana getirebilir. Bu nedenle öncelikle gaz akışının kesilmesine büyük önem gösterilmelidir.
Baca Yangınlarının Önlenmesinde Doğalgazın Önemi
Doğalgaz temiz bir yakıt olduğu için yanmasından dolayı bacalarda is veya kurum oluşturmaz. Ancak yeni doğalgaz kullanıcıları, kullandıkları eski yakıtlardan dolayı bacalarda birikmiş olan kurum ve isleri temizlettirirlerse daha verimli ısınırlar.
Baca temizliğinin yaptırılması konusunda, müşterilere gönderilen tüm doğalgaz faturalarının ön yüzünde uyarılar bulunmaktadır. Bacaların temizliği ve standartlara uygunluğu hem tam yanma ile yakıt tasarrufu sağlar, hem de baca yangını çıkma ihtimalini ortadan kaldırır.
Baca yangınlarının toplam yangınlar içindeki payı küçümsenemeyecek kadar fazladır. Doğalgazın yaygınlaşmaya başlamasıyla baca yangınlarının oranı düşmeye başlamıştır. 1991 yılında baca yangınlarının toplam yangınlar içindeki payı %30 iken, 1999 yılında bu oran %10′a inmiştir. Baca temizliği ihmal edilmemeli, yılda bir kez İtfaiye Müdürlüğü ile irtibata geçilerek baca temizliği yaptırılmalıdır.
Sirkülasyon pompalarını gidişe alın. (Tesisat hava yapmaz, üst katlar daha rahat çalışır)
Kalorifer kazanının üzerinde vana veya kollektör monte etmeyin. Vana salmastrasından damlayan sular, kazan izolasyonunu bozabilir. Vanayı duvardaki kollektör üzerine monte edebilirsiniz.
Çatı arasındaki havalık borularını toplayıp, denge deposuna bir yerden girin ve bu boru üzerine vana monte edin.
Kalorifer bacası mahyadan (çatının en üst noktasından) en az 80 cm daha yüksek yapılmalıdır.
Kazan kapasite seçimi için tesisatı mevcut binalarda (ısınma problemi yoksa) mevcut radyatör sayılarak, toplamı %5-10 arttırarak kapasite hesaplanır.
Apartmanın kullanma suyu boyler ile sağlanıyorsa, boyler için ayrı bir kalorifer kazanı monte edilmelidir. Tek kazandan bina ısıtma ve boyler ısıtması söz konusu olduğundan 3 yollu motorlu vana montajı gerekir. Yaz aylarında çok büyük kapasiteli bir kazan devrede kalacaktır.
Dıştan geçen doğal gaz hattının kılıf içinden geçirilmesi gerekir. (Toprak içinden geçmeyen, açıktan geçen hat) Boru temizlenip 2 kat antipas, 2 kere yağlı boya ile boyanıp bant ile sarılmalıdır.
Doğal gaz tesisatı topraklanmalıdır.
Doğal gaz cihazları banyoya konmamalıdır.
Ana giriş gaz kesme vanaları PN4 sınıfı çelik vana olmalı. (50 mm.’den büyük ve kazan tesisatı hattında)
Cihaz giriş vanaları TSE 9809′a uygun PN1 sınıfı vana olmalı.
Çap 50 mm ve altındaki borularda sadece soğuk bükme yapılabilir.
Hermetik cihazlar havalandırma boşluğuna bağlanmamalıdır.
Kullanılmış yakıt depolarının kesilmesi; Kullanılmış yakıt depolarının kesilerek bina dışına çıkartılması istenirse; a. Depodaki yakıt tamamen boşaltılmalıdır. b. Mazotlu ahşap talaşı ile tüm yüzeyler metal çıkıncaya kadar temizlenmelidir. c. Su ile yıkanmalıdır. d. Kapakları açılarak bir süre havalandırılmalıdır. e. Kesme işlemi yapılırken depo hacminin havalanması temin etmelidir. f. Bu işlemleri mutlaka kalifiye elemanlar yapmalı ve kontrol etmelidir.
Cihazlarınızın verimli ve güvenilir çalışmasını istiyorsanız imalatçının kullanma klavuzuna ve İGDAŞ’ın talimatlarına uyunuz. Düzgün monte edilmemiş veya bakımı iyi yapılmamış cihazlar zehirli bir gaz olan karbonmonoksit üretirler. Doğalgaz cihazlarında karbonmonoksit gazına sebep olan durumların bazıları şunlardır:
Cihazın yakıcı bölümlerinde özel sargının iyi yapılmamış olması veya toz olması.
Bacaların tıkanması.
Temiz hava girişinin engellenmesi.
Karbonmonoksit her ne kadar renksiz, tatsız kokusuz olsa da karbonmonoksiti solumak, bulantıya, baygınlığa, soğuk algınlığına ve benzer semptomlara neden olur. Aşırı oranda karbonmonoksite maruz kalmak ölüme neden olur. Eğer doğalgaz cihazınızın iyi çalışmadığından şüpheleniyorsanız yetkili servis elemanları tarafından bakımını yaptırınız.
Pişirme ocakları ve bacalı doğalgaz cihazları 12 m3 den daha küçük hacimlere yerleştirilemezler. Bu tip cihazların bulundukları mahalden en az 100 cm2 net geçişli atmosfere açılan havalandırma menfezleri bulunmalıdır. Bu menfezler sürekli açık kalmalıdır. Menfezin cihaz karşısındaki duvar veya pencereden açılmasına özen gösterilmelidir. Ayrıca konulacakları hacimlerin büyüklüğü ne olursa olsun bacalı cihazlar açık balkon, yatak odası, banyo, WC gibi yerlere konulmadığı gibi banyo, WC ve yatak odalarından duman boruları geçirilerek baca bağlantısı yapılamaz.
Bacalı cihazların bulunduğu bölümde iyi çekiş yapan bir baca bulunmalı ve cihaz mutlaka bu bacaya bağlanmalıdır. Atık gaz boruları kapı ve pencere gibi yapı elemanlarından en az 20 cm uzakta olacak şekilde yerleştirilmelidir. Gaz cihazlarının ısınan dış yüzeyleri ile kullanılan eşyalar arasındaki açıklık en az 50 cm olmalıdır. Denge bacalı ( hermetik ) gaz cihazlarının bacaları mutlaka atmosfere açık, hava sirkülasyonu olan yerlere bağlanmalıdır.
Bacalı cihazlar yanma için gerekli olan havayı bulundukları ortamdan almaktadırlar. Estetik kaygılar nedeniyle bu cihazların bir dolap içine alınmaları yanma için ihtiyaç duyacağı taze havayı engellemektedir ve yanma kalitesini düşürmektedir.
Su Isıtıcılarına Yönelik Güvenlik Önerileri :
Su ısıtıcısını yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin konulduğu yerlere monte etmeyiniz.
Su sıcaklığını düşük tutmak haşlanma kazalarından insanı korur. Çocuklar, özürlüler ve yaşlı insanlar genelde haşlanmadan kaynaklanan yaralanmaların iyileşmesinde zayıf ve dirençsizirler. Su sıcaklığının 50°C’nin üzerinde olması ciddi yanıklara ve haşlanmaya hatta ölümlere sebep olabilir. Sıcaklığı ayarlamadan önce su ısıtıcısı kullanım talimatnamesini mutlaka okuyunuz.
Çatı İzolasyonu Güvenliği : Çatı izolasyonu enerji faturalarının düşük gelmesine yardımcı olur. Ancak doğru izolasyon yapılmadığı takdirde yangın çıkma tehlikesi mevcuttur. Dolayısıyla yalıtım yapmayı düşünüyor veya halihazırda yapmışsanız şu güvenlik önlemlerine dikkat ediniz.
Yalıtımı; fırınlar, su ısıtıcıları, fan motorları, kapı zili transformatörleri, bacalar ve gaz yakıcı cihazlar ve benzeri ısı kaynaklarından uzak tutunuz.
Bu tip ısı kaynaklarının çevresine yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı olmayan yalıtımlar monte ediniz.
Yalıtımı mümkün olduğunca çıplak ve tüplü tellerden uzak tutunuz.
Çatı veya saçak borularını kapatmayınız. Çatınızı periyodik olarak yalıtımın bozulması ihtimaline karşı kontrol ediniz.
Doğalgaz ile çalışan cihazlar, işletme(çalıştırma) maliyetlerini azaltırlar. Çünkü doğalgaz diğer yakıtlara oranla en ucuz ve verimli yakıttır. Bununla birlikte doğalgazın verimli kullanılabilmesi için bazı kurallara uymak gerekir. Ev ısıtması, sıcak su eldesi ve pişirmede doğalgazın verimli kullanılabilmesi için verebileceğimiz öneriler şunlardır:
Ev Isıtması
Çatı izolasyonunuz yetersiz ise izolasyonunuzu uygun bir şekilde yaptırınız. Çatınızdaki ısı kaybınız %20 civarındadır. Bu şekilde ısıtma maliyetinizi azaltabilirsiniz.
Sistemlerinize zaman ayarlı termostat monte ettirdiğinizde veya zaman ayarlı termostatı bulunan cihazlar kullandığınızda gaz tüketiminiz optimize olacaktır.
Kapı ve pencerelerinizi yeniden yaptırırken izoleli malzemeler tercih ediniz. Konutlardaki tüm ısı kaybının %15’i pencere ve kapılardan olmaktadır. Mevcut izolesiz kapı ve pencerelerinizin kenarlarındaki boşlukları pencere süngeri ile kaplayınız.
Doğalgaz sobası kullanıyorsanız, soba filtrenizi cihazı kullanmaya başladığınız mevsime girdikten sonra her ay kontrol ediniz, gerekiyorsa değiştiriniz.
Verimli kullanma oda konforu 19 derecedir. Oda termostatı olduğunda 1 derece düşer ve yakıt tüketiminde %6 tasarruf sağlanır.
Termostatınızı, bir günden fazla evden uzak kalacaksanız, kapatınız.
Sıcaklığın içeride kalması için geceleri perdelerinizin örtülü olması büyük enerji tasarrufu sağlar. Pencerelerinizden güneş çekildiği zaman perdelerinizi kapatınız.
Soğuk havalarda sıcaklığı içeride tutmak için duvar veya pencere klimalarının dış havayla temas eden bölgelerini engelleyiniz. Tüm ısı kayıplarının %10’u yeniden ısıtılmak zorunda olan hava hareketlerinden dolayı gerçekleşir. Fakat bacalı veya bacasız tipte doğalgaz cihazlarının bulunduğu ortamlarda bulunması zorunlu olan 100 cm2 net geçişli havalandırma menfezini kesinlikle kapatmayınız.
Radyatörleri mobilya ve benzeri eşyalar veya perdeler ile engellemeyiniz, kapatmayınız. Radyatörler örtülürse %15 yakıt tüketimi artar.
Doğalgaz tüketim cihazı satın almak istediğinizde verimi yüksek olanı tercih ediniz.
Pişirme ocağını ısınma amaçlı kullanmayınız.
Bulunduğunuz ortamın konfor şartlarına uygun olarak ısınma cihazını ayarlayınız.
Bacalı cihazları dolapların içerisine yerleştirmeyiniz. Bu durum cihazların ortamdan yanma havası almasını engeller ve yanma verimi düşer.
Sıcak Su
Sıcak Su Termostatınızı 50°C’ye ayarlayınız. Aşırı sıcak su sadece fazla enerji tüketmez aynı zamanda insan cildi için yanık tehlikesi oluşturacağı için sağlıksızdır.
Su ısıtma kontrol vanasını “pilot” konumuna getiriniz, eğer evden bir hafta veya daha fazla uzak kalacaksanız kapatınız.
Elle bulaşık yıkarken soğuk su ile durulama yapınız, bulaşık makinesinde yıkama yapıyorsanız makineyi tam dolu olarak çalıştırınız.
Sıva üstünden döşenmiş sıcak su borularının yalıtımını yapınız.
Yeni bir su ısıtıcısı alırken enerji verimi yüksek modelini tercih ediniz.
Ocak veya Fırının Verimli Kullanılması
